A relação entre ciência natural e cosmologia em Tomás de Aquino

Autores

Palavras-chave:

Ciência natural, mundo, cosmologia, cosmografia, Tomás de Aquino

Resumo

O presente estudo aborda a articulação entre ciência natural e cosmologia em Tomás de Aquino. Para tanto, são investigadas as concepções da noção de cosmo, mediante a questão: o cosmo (mundo ou universo) pode ser o assunto central da ciência natural em Tomás? No intuito de refletir sobre essa questão, são apresentadas três concepções de cosmo. A primeira é a concepção da metafísica, na qual o cosmo é uma hierarquia de entes. A segunda, por sua vez, é a concepção da cosmografia segundo a qual o cosmo é a relação de esferas intercaladas. A terceira, por fim, é a concepção da cosmologia que entende o cosmo como o conjunto dos corpos simples em perene locomoção natural.

Recebido: 24/01/2017
Aceito: 30/06/2019

Downloads

Não há dados estatísticos.

Biografia do Autor

Evaniel Brás dos Santos

Pós-Doutorado Junior, CNPq, Universidade Federal da Bahia (UFBA), Salvador, BA – Brasil.

Referências

AGOSTINHO. A cidade de Deus. Tradução de João Dias Pereira. Lisboa: Fundação Calouste Gulbenkian. 1996-2000.

ARISTOTELES LATINUS VII 1. Physica (translatio Iacobus Veneticus). New York: Brill, 1990.

ARISTOTELES LATINUS VII 2. Physica (translatio Vaticana). New York: Brill, 1990.

ARISTOTELES LATINUS (translatio Moerbeke). De caelo et mundo; Metaphysica. In: BRAMS, J.; TOMBEUR, P. (coaut. de). Aristoteles Latinus database. Turnhout: Brepols, 2003.

ARISTOTELES LATINUS. De caelo et mundo: liber II (translatio Robertus Grosseteste). In: BRAMS, J.; TOMBEUR, P. (coaut. de). Aristoteles Latinus database. Turnhout: Brepols, 2003.

ARISTOTLE. Physics. W. D. Ross (ed.). Oxford: Clarendon Press, 1936a.

ARISTOTLE. De caelo. D. J. Allan (ed.). Oxford: Oxford University Press, 1936b.

ARISTOTLE. Metaphysics. W. D. Ross (ed.). Oxford: Clarendon Press, 1975.

ARISTOTELES. Physica (trad. Moerbeke). In: In octo libros physicorum Aristotelis expositio. Commissio Leonina. Roma: Typographia Polyglotta, 1884. v. II

ARISTOTELES. Physica (trad. Miguel Escoto). In: Aristotelis opera cum Averrois commentariis. Venetiis apud Junctas 1562-1574, repr. Frankfurt: Minerva, 1962. v. IV.

ARISTOTELES. Super libro de celo et mundo Aristotelis (trad. Miguel Escoto). In: Commentaria Magna in Aristotelem De celo et mundo. Venetiis apud Junctas 1562-1574, repr. Frankfurt: Minerva, 1962. v. V.

AUGUSTINUS. De civitate Dei. Ed. B. Dombart et A. Kalb. CCSL, Scholars’ Version, Turnhout: Brepols, 2003. p. 47-48.

LEWIS, C. T.; SHORT, C. Oxford Latin Dictionary. Oxford: Oxford Clarendon Press, 1958.

PETRI APIANI. Quid sit cosmografia. In: Cosmographia Petri Apiani, per Gemmam Frisium apud Louanienses medicum... Parisiis, væneunt apud Viuantium Gaultherot, via Iacobea: sub intersignio D. Martini, 1553a.

PETRI APIANI. Schema praemissae divisionis. In: Cosmographia Petri Apiani, per Gemmam Frisium apud Louanienses medicum... Parisiis, væneunt apud Viuantium Gaultherot, via Iacobea: sub intersignio D. Martini, 1553b.

THOMAE DE AQUINO. In octo libros physicorum Aristotelis expositio. Opera omnia iussu impressaque Leonis XIII P. M. Roma: Typographia Polyglotta, 1884. v. II.

THOMAE DE AQUINO. In libros Aristotelis De caelo et mundo. Commissio Leonina. Roma: Typographia Polyglotta, 1886a. v. III.

THOMAE DE AQUINO. De generatione et corruptione. Commissio Leonina. Roma: Typographia Polyglotta, 1886b. v. III.

THOMAE DE AQUINO. Summae Theologiae. Commissio Leonina. Roma: Typographia Polyglotta, 1888-1906. v. IV-XII.

THOMAE DE AQUINO. Summa contra gentiles. Commissio Leonina. Roma: Typis Riccardi Garroni, 1918-1930. v. XIII-XV.

THOMAE DE AQUINO. Quaestiones Disputatae de Potentia Dei. Ed. P. Mandonnet. Paris: P. Lethielleux, 1925. v. II.

THOMAE DE AQUINO. Scriptum Super Libros Sententiarum Magistri Petri Lombardi. Ed. P. Mandonnet. Paris: P. Lethielleux, 1929. v. 1-2.

THOMAE DE AQUINO. Summa contra gentiles. Roma: Marietti, 1961-1967.

THOMAE DE AQUINO. De substantiis separatis ad fratrem Raynaldum de Piperno. Commissio Leonina. Roma: Ad Sanctae Sabinae, 1969. v. XL.

THOMAE DE AQUINO. De aeternitate mundi. Commissio Leonina. Roma: Editori di San Tommaso, 1976. v. XLIII

THOMAE DE AQUINO. Super Boetium De Trinitate. Expositio libri Boetii De ebdomadibus. Commissio Leonina. Paris: Éditions du Cerf, 1992. v. L.

Recebido: 24/01/2017 - Aceito: 30/06/2019

Publicado

30-03-2020 — Atualizado em 13-07-2022

Versões

Como Citar

dos Santos, E. B. (2022). A relação entre ciência natural e cosmologia em Tomás de Aquino. TRANS/FORM/AÇÃO: Revista De Filosofia Da Unesp, 43(1), 17–38. Recuperado de https://revistas.marilia.unesp.br/index.php/transformacao/article/view/6630 (Original work published 31º de agosto de 2021)

Edição

Seção

Artigos e Comentários